Agufié(-de-Chavin)
Rosa chavinii
Rosaceae
Àutri noum : Agoulencié, Agrufié, Agoulancié, Grato-quiéu, Tapo-cuou.
Noms en français : Églantier de de Chavin, Rosier de Chavin.
Descripcioun :L'agoufié-de-de Chavin es uno planto proun chanjadisso, mita Rosa canina, mita Rosa montana qu'es un bastard entre li dos meno. La maje part di fueio soun verdalo, mai pas toujour, li pecou di fru mai o mens glandoulous, parié pèr la coulour de la flour etc. Pèr d'ùni, soun de raproucha de Rosa dumalis, pamens l'agoufié-de-de Chavin a ges de péu e li tijo soun bèn verdo.
Usanço :Tóuti lis agufié fan de fru (grato-cuou, agoulènço...), riche en vitamino C e anti-enflamatiéu, que soun bon à manja, majamen en counfituro.
Port : Aubret
Taio : 0,5 à 2 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Rosa
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 3 à 4 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Rosa canina X Rosa montana
Liò : Tepiero roucaiouso
- Orle de bos
- Colo
- Basso mountagno
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Ouroufito-Éuropenco
Ref. sc. : Rosa chavinii Rapin ex Reut., 1861
Bos-pudènt
Anagyris foetida
Fabaceae Leguminosae
Autre noum : Erbo-dóu-faiòu.
Noms en français : Anagyre fétide, Bois puant.
Descripcioun :Lou bos-pudènt es un aubret de 1 à 4 mètre, rare, que trachis proche d'anciàni fourtificacioun (abadié, fort, oppidum...) ounte es esta planta i'a d'an. Sèmblo veni de Grèço. Flouris d'ouro dins l'ivèr emé de flour, groupado pèr 3, jauno e sedouso, coume li jóuini ramo e lou dessouto de fueio. Lou noum vèn que lou bos pudis, subretout li jóuini ramo. La planto èi marcado sus la listo roujo, categourìo VU (vulnerablo).
Usanço :Aleva li grano, touto la planto es empouisounanto, d'enfant soun esta empouisouna en manjant li dòusso que sèmblon (un pau !) de baneto. Caup d'alcalouïde (anagyrine) qu'atacon li nèrvi e empachon pau à cha pau l'alenamen. Pèr acò, s'en fau proun mesfisa dins li preparacioun de poutingo.
Port : Aubre
Taio : 1 à 4 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Anagyris
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Ordre : Fabales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 1,8 à 2,5 cm
Flourido : Printèms
Ivèr
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 300 m
Aparado : Noun
Remarco :
Febrié à Abriéu
Liò : Pendis roucaious
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Estenoumediterrano
Ref. sc. : Anagyris foetida L., 1753